Văn hoá banchan ở Hàn: phải có đồ ăn kèm và phải được ăn không giới hạn
Tại sao ở Hàn Quốc bữa ăn nào cũng luôn có nhiều món ăn kèm đến vậy? Đó là 1 nét văn hoá?
Xin chào! Chúng mình là Creatrip! Cùng khám phá Hàn Quốc với chúng mình nhé!
Đến Hàn bạn sẽ thấy ở nhà hàng nào cũng sẽ cho rất nhiều các món ăn kèm, người Hàn gọi nó là banchan. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao nhà hàng Hàn Quốc lại có thể cung cấp các món ăn kèm không giới hạn như vậy chưa?
Trên thực tế, điều này có liên quan rất nhiều đến sự phát triển và lịch sử của Hàn Quốc. Bài viết này mình sẽ đưa đến bạn thông tin về văn hoá món ăn kèm (banchan) của Hàn Quốc nhé!
Tổng quan về banchan
Vì Hàn Quốc nằm giữa địa hình đồi núi và một bán đảo được bao quanh bởi ba biển, nên nước này có nền ẩm thực theo mùa cao, tập trung nhiều vào hải sản, ngũ cốc và rau (thịt trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn sau cuộc xâm lược của người Mông Cổ và sau đó là thương mại thế giới thế kỷ 19) . Về mặt lịch sử, chế độ ăn chay nghiêm ngặt của Phật giáo đã bắt nguồn từ nhiều triều đại Goryeo (thế kỷ 10 đến thế kỷ 14), việc lên men và ngâm chua đã được quan sát thấy sớm nhất vào thời Tam Quốc tiền sử. Cho đến ngày nay, ở Hàn Quốc có cả bốn mùa và người Hàn thường nấu nướng và ăn uống dựa vào các khoảng thời gian trong năm (Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán và Lễ tạ ơn Chuseok là quan trọng nhất).
Cách tốt nhất để hiểu banchan là theo danh mục chung của các thành phần và cách chuẩn bị. Vô số loại banchan có thể được nhóm lại thành các kỹ thuật ẩm thực sau: kim chi và jangajji (lên men và ngâm chua), namul muchim (các nguyên liệu được nêm gia vị nhẹ, cụ thể là rau, củ, mầm), bokkeum (áp chảo hoặc xào), jorim (om trong nước dùng hoặc nước sốt gia vị), và jjim (hấp). Ngoài ra còn có nhiều loại jeon (bánh kếp áp chảo) được dùng trong các bữa tiệc lớn hơn là bữa ăn bình thường hàng ngày. Đặc biệt, ba món đặc biệt sẽ luôn xuất hiện trên bàn ăn người Hàn là: kimchi, namul muchim và jorim.
Kim chi là phổ biến nhất
Món ăn kèm ở Hàn Quốc phổ biến nhất chắc chắn sẽ là kim chi.
Hàn Quốc nằm ở vĩ độ cao nên mùa đông rất lạnh và không trồng được rau nên từ xa xưa người Hàn đã hái rau thu hoạch về chôn dưới đất hoặc trong để vại, để mùa đông cả nhà vẫn có rau răn. Từ đây đã hình thành văn hóa ẩm thực độc đáo, là nguồn gốc của kim chi ngày nay. Ngoài kim chi làm từ bắp cải, kim chi làm từ củ cải và dưa chuột cũng rất phổ biến ở Hàn Quốc.
Kim chi đầu tiên được gọi là jimjae (침채) và được ngâm trong nước. Củ cải muối là thực phẩm được ngâm chủ yếu vào thời điểm đó. Đối với người Hàn Quốc ngày nay, kim chi đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Nhiều gia đình còn cùng nhau làm kim chi thật nhiều kim chi để ăn cả năm. Người Hàn Quốc coi đây là biểu tượng của tinh thần "chúng ta là một".
Các món ăn kèm thông thường khác
Ngoài kim chi, các món ăn kèm phổ biến của Hàn Quốc bao gồm giá đỗ, dưa chua, dưa chuột và lá vừng muối. Một số món cao cấp hơn bao gồm trứng tráng, bánh gạo chiên, cua ngâm và sò ốc ngâm.
Ở Việt Nam chúng ta thường không có món ăn phụ, hay thấy nhất có thể kể đến dưa chua, cà muối... Nhưng ở Hàn Quốc, ngoài các món chính còn có rất nhiều món ăn kèm bắt mắt, bàn ăn đầy ắp và trông rất thịnh soạn. Nhiều nhà hàng Hàn Quốc cũng rất chú trọng đến các món ăn phụ để khách hàng có cảm giác bàn ăn đầy đủ và ngon miệng hơn. Ngoài ra banchan - Các món này này còn mang đến cảm giác như ăn cơm nhà làm, thân thuộc và ấm cúng.
Người Hàn có tự làm các món ăn kèm này ở nhà?
Với sự gia tăng số lượng các gia đình nhỏ ở Hàn Quốc, ngày càng ít thấy cảnh cả nhà quây quần làm kim chi và dưa muối. Phong tục này giờ thường chỉ còn lại những vùng nông thôn, trong các dịp lễ hội lớn. Các thành viên trong nhóm dùng chính bắp cải nhà trồng để làm kim chi và chia cho những người con ở xa quê.
Nếu là sống ở thành phố lớn, mẹ chồng của một số gia đình thường cùng nhau muối kim chi và chia đều thành từng phần cho từng gia đình. Đối với Hàn Quốc hiện đại, việc làm kim chi không còn là để mùa đông ăn nữa mà là sợi dây tình cảm bền chặt, gắn kết gia đình và những người thân, bạn bè xung quanh. Đồ ăn kèm bán ở các chợ truyền thống và siêu thị ngày càng đa dạng, bạn có thể tìm mua nha.
Có thể nói hiện nay văn hóa làm kim chi ngày nay ngày càng được coi trọng và bảo tồn. Ngoài phục vụ ăn uống trong cuộc sống hàng ngày, đối với những bậc cha mẹ, việc tự tay làm kim chi cũng là 1 cách quan tâm đến con cái.
Tại sao nhà hàng tại Hàn luôn phục vụ không giới hạn các món ăn kèm?
Điều tuyệt vời nhất ở các nhà hàng Hàn Quốc là bạn có thể ăn các món ăn phụ không giới hạn. Chỉ cần bạn cần, hãy nói với nhân viên "반찬 주세요 (vui lòng cho tôi thêm món ăn kèm)", họ sẽ lấy thêm cho bạn.
Có khá nhiều lý do khác nhau cho việc không giới hạn này như để nâng cao chất lượng dịch vụ, làm hài lòng khách hàng... Sau cùng, đối với hầu hết tất cả người Hàn Quốc, "banchan được ăn miễn phí" là điều mà người Hàn nhận thức được từ nhỏ. Do đó nếu nhà hàng nào giới hạn banchan, nhà hàng đó mới là nơi kì lạ.
Trong số đó, lí do được đưa ra nhiều nhất là khi nền kinh tế Hàn Quốc ở giai đoạn khó khăn, gạo trắng đắt hơn nhiều so với các loại đồ ăn phụ lên men này. Dù ăn ở nhà hay ở nhà hàng bên ngoài, nhiều người có thể vẫn cảm thấy hơi đói sau khi ăn hết một bát cơm, nhưng họ chưa chắc đã mua thêm 1 suất cơm nữa. Thay vì thế họ sẽ ăn nhiều các món ăn kèm. Các dì (người Hàn hay gọi là 이모) luôn niềm nở mỗi khi lấy món ăn kèm cho khách.
Cho đến ngày nay, nhiều người cao tuổi, tài xế giao hàng, nhà hàng buffet giá rẻ yêu thích của sinh viên hoặc quán cà phê cho người lái xe vẫn có thể nhìn thấy ở khắp mọi nơi ở Hàn Quốc. Điểm chung của họ là không giới hạn việc ăn các món ăn kèm, giống như ở trường trung học. Khi ăn hết mà vẫn muốn ăn thêm, những học sinh đó sẽ luôn nhờ dì cho thêm một chút đồ ăn kèm. Không chỉ là đồ ăn, người Hàn Quốc gọi đây là "tình yêu".
Trên đây là những thông tin về văn hoá đồ ăn kèm banchan ở Hàn Quốc. Bạn đã từng đến Hàn và thưởng thức những món ăn kèm nào chưa?
Hy vọng bài viết này đã mang đến thông tin hữu ích cho bạn. Nếu có bất kì câu hỏi gì, hãy để lại bình luận hoặc liên hệ với Creatrip qua email help@creatrip.com. Hẹn gặp lại các bạn tại các bài viết sau! Theo dõi Creatrip để nhận được những thông tin mới nhất nhé!